یکی از قدیمی ترین و سنتی ترین روش آبیاری زمین های کشاورزی آبیاری کرتی است. در این روش که نیاز به تخصص و هزینه ی زیادی ندارد، زمین به کرت های مشخص تقسیم شده و آبیاری انجام می شود.
اگر شما هم علاقمند هستید در خصوص آبیاری کرتی، معایب آبیاری کرتی و روش های جایگزین آن اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با سهند آسا همراه باشید.
آبیاری کرتی چیست؟ (Basin Irrigation)
در آبیاری کرتی یا غرقابی زمین کشاورزی به قطعات مختلف مربع یا مستطیل شکل تقسیم بندی می شود که به هر کدام از این قطعات کرت می گویند. در داخل کرت ها جوی آبی جریان پیدا می کند و عملیات آبرسانی انجام می گیرد. همچنین برای جدا کردن کرت ها و مرزبندی دور تا دور هر بخش دیوارهای کوتاه خاکی قرار داده می شود.
از گذشته تا کنون برای آبیاری گیاهانی مانند حبوبات، سبزیجات، برنج ، گندم ، جو، یونجه، درختان و… از این روش استفاده می شد.
انواع آبیاری کرتی
از مهم ترین روش های آبیاری کرتی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1-. آبیاری غرقابی دائم :
در روش آبیاری غرقابی دائم، آب به طور پیوسته و دائمی وارد زمین شده و خاک به طور دائمی غرقاب می شود. از این روش معمولا در کاشت برنج استفاده می شود و مناسب زمین هایی است که سرعت نفوذ پذیری پایینی دارند.
2- آبیاری ماندابی :
آبیاری ماندابی یکی از روش های آبیاری غرقابی است. در این روش زمین به طور پیوسته با آب پر شده و سپس خالی می شود و مناسب زمین هایی با شیب نامناسب و سرعت جذب بالا می باشد.
3- آبیاری بدون فاضلاب :
در این روش زمین کشاورزی را با نهر آبی که در کنار زمین قرار دارد ، آبیاری می کنند و زمانی که آبیاری انجام شد، آن را قطع می کنند.
4- آبیاری با فاضلاب :
در این روش کرت ها را طولانی و با عرض کم می سازند و زمانی که کرت ها پر آب شدند، به فاضلاب تعیین شده ای هدایت می شوند تا برای آبیاری کرت های پایین تر استفاده شوند.
در آبیاری کرتی اندازه ی کرت ها به چه عواملی بستگی دارد؟
- نفوذ پذیری خاک : نوع خاک مزرعه و میزان جذب آب آن در اندازه ی کرت ها موثر است. بنابراین در خاک هایی که جذب آب بالایی دارند ، باید اندازه ی کرت ها کوچکتر ساخته شوند.
- شیب زمین : در زمین هایی با شیب زیاد اندازه ی کرت ها باید بزرگ درنظر گرفته شود. همچنین ارتفاع دو طرف کناری کرت ها باید باهم برابر باشد.
- مقدار آب در هر نوبت از آبیاری : در صورتی که میزان آب ورودی از نهر با سرعت و حجم بالایی باشد، اندازه ی کرت باید بزرگ در نظر گرفته شود.بالعکس اگر آب ورودی به مزرعه در حجم کمی است، اندازه کرت ها کوچک ساخته می شود.
- عرض تیغه برداشت : عرض کرت ها باید متناسب با عرض تیغه ماشین آلات برداشت، ساخته شود تا برداشت محصول به راحتی انجام شود.
مزایای آبیاری کرتی
از فواید آبیاری کرتی که باعث شده سالها مورد استفاده کشاورزان قرار گیرد ؛ می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- عدم نیاز به ابزار و وسایل خاص
- عدم نیاز به تخصص و مهارت
- هزینه کم
- زمانی که آب یا خاک کشاورزی شور باشد؛ بهتر از روش های دیگر عمل می کند.
- امکان آبیاری زمین هایی با حجم بسیار بالا
معایب آبیاری کرتی
آبیاری کرتی با وجود مزایایی که دارد، معایب بسیار زیادی دارد که باعث شده به مرور زمان استفاده از آن کنار گذاشته شود، این معایب عبارت اند از:
- مصرف آب بسیار زیاد
- هدر رفت آب تا حدود 40 درصد از طریق تبخیر و روان آب
- عدم اجرای آن در زمین خشک و کم آب
- عدم اجرا در زمین های شیب دار
- نیاز به تسطیح مناسب زمین
- از بین بردن مواد مغذی خاک
- امکان از بین رفتن دیواره ها و پشته ها در زمین های با بافت سبک
- نیاز به مراقبت از کرت ها
- امکان سله بستن در خاک های سنگین
- مشکل در رفت و آمد ماشینالات کشاورزی
- برای گیاهان حساس به آب زیاد، گیاهان با ریشه کم عمق و گیاهانی که با فاصله زیاد از هم کاشته می‌شوند، مناسب نیست.
روش های نوین آبیاری
به دلیل معایب آبیاری کرتی مانند مصرف بیش از اندازه ی آب امروزه استفاده از آن در مناطق کم آب کنار گذاشته شده است و به جای آن روش های تحت فشار اعمال می شود.
مزایای آبیاری تحت فشار
از مهم ترین مزایای روش های جدید آبیاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده بهینه از آب و صرفه جویی تا 50 درصد
- استفاده بهینه از کود و سموم کشاورزی
- امکان کشت در زمین های بیابانی و کم آب
- امکان کشت در زمین های شیبدار
انواع آبیاری تحت فشار
آبیاری تحت فشار شامل روش های مختلفی مانند آبیاری قطره ای ، بارانی ، سطحی و زیر سطحی می باشد. انتخاب هر کدام از این روش ها نیز به شرایط آب و هوایی منطقه ، نوع محصول، بودجه کشاورز و… بستگی دارد.
آبیاری قطره ای
در آبیاری قطره ای آب به وسیله ی لوله های اصلی و فرعی به پای گیاه می رسد و از طریق قطره چکان یا سوراخ های نوار تیپ ، محل ریشه را آبیاری می کند. این روش در اکثر شرایط آب و هوایی و برای کشت انواع محصولات قابل اجراست. همچنین هزینه ی اجرای مناسبی دارد.
به همین دلیل جزو بهترین روش های آبیاری شناخته می شود. از مهم ترین مزایای آبیاری قطره ای می توان به کاهش مصرف آب ، کاهش رشد علف های هرز ،عدم فرسایش خاک ، افزایش کمیت و کیفیت محصولات ، کاهش هزینه انرژی ، کاهش استفاده از نیروی انسانی ، امکان کود دهی به همراه آبیاری و… اشاره کرد.
آبیاری بارانی
در آبیاری بارانی آب به وسیله ای آبپاش ها خارج شده و همانند بارش باران زمین را آبیاری میکند. آبیاری بارانی انواع مختلفی دارد که بسته به مساحت مزرعه ، بودجه کشاورز و… انتخاب و اجرا می شود. آبیاری بارانی همانند آبیاری قطره ای تاثیر به سزایی در کاهش مصرف آب و استفاده ی بهینه از آن دارد.
اما در مناطق بادخیز کارایی لازم را ندارد. همچنین همه ی محصولات کشاورزی را نمی توان با این روش آبیاری نمود.زیرا برخی از محصولات نسبت به رطوبت حساس بوده و باعث بیماری های قارچی در گیاهان می شود. از آبیاری بارانی در دشت ها و اراضی وسیع برای کاشت گندم ، جو ، ذرت و… استفاده می شود.
آبیاری زیر سطحی
در آبیاری زیر سطحی برخلاف آبیاری سطحی آب از طریق لوله هایی که در زیر خاک تعبیه شده اند جریان پیدا کرده و عمل آبیاری را انجام می دهند.از این روش برای آبیاری مزارع و باغات میوه استفاده می شود. قرار گرفتن لوله ها در زیر خاک مانعی برای حرکت ماشین آلات کشاورزی ایجاد نمی کند.
همچنین اشعه ی ماورای بنفش خورشیدی باعث صدمه به لوله ها نمی شود. علاوه بر این، تبخیر آب در این روش صفر است. با وجود مزایای گفته شده امکان جویدن لوله ها توسط موش صحرایی وجود دارد و در صورتی که نشتی آبی وجود داشته باشد ، پیدا کردن و برطرف نمودن آن کار دشواری است.این روش هزینه ی بالایی نسبت به سایر روش ها دارد.
سخن آخر
همان طور که اشاره شد در آبیاری غرقابی، زمین به طور کامل با آب غرق می شود. این نوع آبیاری روش های مختلفی دارد که هر کدام از آنها کارایی متفاوتی دارند . بازدهی این روش کم است و مصرف آب بالایی دارد. به همین دلیل استفاده از انواع روش های آبیاری نوین به جای روش قدیمی کرتی توصیه می شود.
روش های جدید آبیاری نیز انواع مختلفی دارند که بی شک تمام آنها بسیار بهتر از آبیاری کرتی هستند. اما در انتخاب آنها توجه به منطقه جغرافیایی ، نوع محصول کاشته شده و میزان بودجه از اهمیت بالایی برخوردار است.
در صورتی که به انواع قطعات سیستم های آبیاری نوین قطره ای و بارانی نیاز دارید ؛ ما در شرکت سهند آسا به عنوان یکی از بزرگترین واحد های تولید و تامین انواع سیستم های آبیاری، لوله های پلی اتیلن و قطعات جانبی در شمال غرب کشور، آماده ارائه خدمات به شما هموطنان عزیز هستیم و تلاش می کنیم بهترین و با کیفیت ترین محصولات را با قیمت مناسب در اختیار شما هموطنان عزیز قرار دهیم.
شما مشتریان محترم می توانید برای سفارش محصول با دفتر شرکت سهند آسا تماس حاصل فرمایید.