یکی از مهم ترین مراحل پرورش بوته خیار آبیاری می باشد که باید در زمان مناسب و به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار گیرد تا بتوان بالاترین بازدهی را از کشت محصول به دست آورد. اگر شما هم علاقمند هستید در خصوص روش های آبیاری خیار اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با سهند آسا همراه باشید.
آبیاری خیار به چه صورتی انجام میشود ؟
گیاه خیار مانند همه ی صیفی جات و سبزیجات دیگر به مقدار مناسبی از آب در دوره های زمانی مشخص نیاز دارد. هر گونه کم آبی باعث شوک آبی در گیاه شده و در نتیجه موجب کاهش رشد گیاه، کاهش گلدهی و بار و همچنین موجب تلخ شدن میوه ی خیار می شود.بالعکس آبیاری بیش از اندازه نیز موجب پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاه می شود.
عوامل موثر در آبیاری گیاه خیار
مقدار آب مورد نیاز گیاه خیار به عوامل مختلفی مانند شرایط آب و هوایی ( دما و بارش)،جنس خاک ، دوره رشد گیاه، فصل رویش و … بستگی دارد که در زیر به شرح مختصری از آنها می پردازیم.
دما
در مناطق مرکزی و جنوبی ایران به دلیل تبخیر و تعرق بالا خاک گیاه خیلی سریع رطوبت خود را از دست می دهد و گیاه به آبیاری با دوره های کوتاه نیاز دارد.در حالی که در مناطق معتدل و کوهستانی آبیاری می تواند در فاصله های طولانی تر انجام شود.
بارش
در مناطقی که بارش های جوی در وضعیت خوبی قرار دارند و بخشی از رطوبت مورد نیاز گیاه از طریق همین بارش ها تامین می شود؛ در نتیجه گیاه به آبیاری کمتری نیاز دارد.
جنس خاک
خاک های شنی به دلیل بافت سبکی که دارند، آب را به راحتی از خود عبور می دهند، به همین دلیل به آبیاری بیشتری نیاز دارند. در حالی که خاک های روسی و سنگین رطوبت را مدت زمان زیادی در خود حبس می کنند و گیاهان کاشته شده در این خاک ها به آبیاری با فاصله های بیشتر نیاز دارد.
گفته می شود بهترین خاک برای کشت خیار خاک های لومی حاصلخیز با PH بین کمی اسیدی تا کمی قلیایی با زهکشی خوب می باشد.
سن گیاه
گیاه خیار در در اوایل کاشت، جوانه زنی و دوبرگی شدن به آبیاری با حجم کمتری نیاز دارد. اما با بزرگ تر شدن شاخ و برگ ها و گلدهی نیاز آبی آن افزایش پیدا می کند. به طوری که در زمان باردهی به بیشترین میزان آب نیاز دارد.
فصل رویش
در اوایل فصل بهار که گیاه تازه کاشته می شود و در اواخر پاییز به دلیل خنک تر شدن هوا نیاز آبی گیاه کاهش پیدا می کند و فاصله آبیاری ها می تواند افزایش پیدا کند.
بهترین زمان آبیاری خیار
بهترین زمان آبیاری گیاه خیار صبح اول وقت است تا آب مورد نیاز ریشه قبل از گرم شدن هوا تامین شود. بهتر است آبیاری اواخر عصر و شب انجام نشود. زیرا خیس شدن شاخ و برگ های خیار در طول شب باعث بیماری های قارچی و آفت در خیار می شود.
روش های آبیاری خیار
آبیاری مزارع خیار معمولا به دو روش کلی سنتی و مدن اجرا می شود:
روش سنتی آبیاری خیار
در زمان های گذشته و حتی امروز در برخی مناطق آبیاری خیار به صورت کرتی و جوی و پشته ای انجام می شود.
1- روش کرتی آبیاری خیار :
در این روش ابتدا زمین کشاورزی به شکل کرت های مساوی درست شده و سپس بذر خیار با فاصله های 20-30 سانتی متر از یک دیگر کاشته می شود. آب به وسیله ی لوله های پلی اتیلن یا کانال به زمین رسیده و کل سطح مزرعه را در بر می گیرد. میزان هدر رفت آب در این روش بسیار بالاست.
همچنین به دلیل آبیاری غرقابی و خیس شدن شاخ و برگ های خیار امکان بروز بیماری های قارچی و آفت ها وجود دارد، رویش علف های هرز مانع از رشد گیاه می شود و وجین کردن هزینه بالای نیروی کارگر را به دنبال دارد.
2- روش جوی و پشته ای خیار
در این روش زمین کشاورزی به شکل جوی هایی هم اندازه به شیب مناسب ساخته می شود و آب وارد جوی ها شده و آنها را به طور غرقابی پر می کند. در پشته ی این جوی ها بذر های خیار کشت می شود. این روش نیز حجم زیادی از آب را هدر می دهد. اما چیدن میوه ی خیار راحت تر از روش کرتی است.
روش های نوین آبیاری خیار
امروزه به دلیل کمبود منابع آبی و لزوم صرفه جویی در مصرف آب، روش های نوین آبیاری جایگزین روش های سنتی شده است. از بین روش های جدید آبیاری، آبیاری قطره ای بهترین روش آبیاری مزارع خیار می باشد.
آبیاری قطره ای خیار :
در آبیاری قطره ای آب به وسیله ی لوله های اصلی و فرعی پلی اتیلن به مزرعه رسیده و از طریق نوار آبیاری تیپ به پای گیاه می رسد و قطره قطره دقیقا محل ریشه را آبیاری می کند.
مزایای آبیاری قطره ای خیار
از مهم ترین مزایای آبیاری قطره ای محصول خیار می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- صرفه جویی در مصرف آب بیش از 80 درصد
- افزایش سطح زیر کشت
- افزایش تناژ محصول
- بهبود کیفیت خیار برداشتی
- امکان کوددهی به همراه آبیاری
- کاهش استفاده از نیروی کارگر
- کاهش رشد علف های هرز
- کاهش مصرف انرژی
- کاهش فرسایش خاک
آبیاری خیار در گلخانه
محیط گلخانه شرایط را برای پرورش خیار درختی در خارج از فصل فراهم می کند . در گلخانه رطوبت، دما ، بستر کشت و تغذیه گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است و آبیاری به صورت قطره ای و از طریق انواع لوله پلی اتیلن ساده و قطره چکان، لوله های قطره چکان دار و نوار تیپ انجام می شود. از مزایای آبیاری قطره ای در گلخانه ها می توان به توزیع یکنواخت آب، نصب سریع و آسان، عمر طولانی اشاره کرد.
اما هزینه ی اولیه بالایی دارد و به منظور جلوگیری از گرفتگی لوله ها به سیستم فیتراسیون مناسب نیاز است. البته این ویژگی ها شامل نوار تیپ نمی شود؛ زیرا برای یک دوره کاشت استفاده می شود و هزینه اجرای آن کم است.
آبیاری خیار در گلدان
در بالکن آپارتمان ها و حیاط های کوچک که امکان کشت در زمین باغچه وجود ندارد، می توان بوته ی خیار را در داخل گلدان یا جعبه های پلاستیکی میوه که داخل آن با نایلون پوشیده شده و با خاک پر شده ، کاشت و آبیاری را به راحتی با بطری آب انجام داد. خاک گلدان باید ترکیبی از پیت ماس، خاک غنی بسته بندی شده و خاک باغچه باشد تا خاک موجود در گلدان خیلی سنگین و یا خیلی سبک نباشد.
خاک هایی با بافت سنگین بعد از آبیاری سفت می شود و ریشه به راحتی نمی تواند رشد کند. همچنین آب را به مدت زیاد در خود نگه می دارد و زهکشی با مشکل رو به رو شده و گیاه از بین می رود. ته گلدان حتما باید سوراخ باشد که آب اضافی از آن خارج شود. همچنین فاصله ی آبیاری ها به رطوبت موجود در خاک گلدان بستگی دارد.زمانی که 30-40 درصد رطوبت در خاک وجود داشت می توان دوباره گلدان را آبیاری نمود.
علاوه بر این در هنگام آبیاری باید دقت شود تا آب به شاخ و برگ بوته های خیار برخورد نکند. لذا توصیه می شود یک چوب بلند داخل گلدان فرو کنید تا بوته به صورت درختی رشد کند. یا می توانید با یک نخ بوته خیار را به دیوار ببندید تا هم در زمان آبیاری آب به شاخ و برگ ها برخورد نکند و هم خاک گلدان بتواند با هوا در ارتباط باشد.بهترین زمان آبیاری نیز صبح اول وقت و عصر زمانی که گلدان در سایه می افتد، می باشد.
نتیجه گیری
بوته ی خیار به راحتی در مزرعه، باغچه ی حیاط و حتی گلدان قابل کشت است و در صورتی که خاک آن غنی باشد و آبیاری به درستی انجام شود؛ می توان محصول خوبی را برداشت کرد.
این گیاه به آبیاری مداوم و یکنواخت نیاز دارد و نسبت به غرقاب شدن بسیار حساس می باشد. لذا بهترین روش برای آبیاری خیار روش قطره ای می باشد که مهم ترین مزیت آن کاهش مصرف آب می باشد. در صورتی برای برای آبیاری مزارع خود به آبیاری قطره ای یا بارانی نیاز دارید؛ ما در شرکت سهند آسا به عنوان یکی از بزرگترین واحد تولید و تامین قطعات آبیاری نوین ،آماده ی ارائه ی خدمات به شما هموطنان عزیز هستیم. برای دریافت مشاوره می توانید با دفتر شرکت سهند آسا تماس حاصل نمایید.