آبیاری در بخش کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر آب مورد نیاز گیاه در زمان مشخص و در مقدار معین در اختیار گیاه قرار گیرد؛ تاثیر بسزایی در رشد گیاه و افزایش سطح تولید خواهد داشت. امروزه با پیشرفت تکنولوژی روش های قدیمی آبیاری منسوخ شده و از روش های نوین آبیاری استفاده می شود. یکی از این روش های آبیاری که امروزه در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، روش ” سنتر پیوت” است.
اگر شما هم در بخش کشاورزی مطالعه یا فعالیت می کنید و علاقمند هستید در خصوص آبیاری سنتر پیوت ، ویژگی ها و کاربرد های آن اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با سهند آسا همراه باشید.
آبیاری سنتر پیوت چیست؟
آبیاری سنتر پیوت، دوار مرکز یا عقربه ای یک نوع آبیاری بارانی است که از آن برای آبیاری زمین های بسیار بزرگ ( 50 هکتار به بالا) استفاده می شود. در این روش، آبیاری دایره ای و حول یک محور مرکزی انجام می شود. به این صورت که یک لوله شعاعی که توسط برج هایی پشتیبانی می شود، حول یک نقطه مرکزی می چرخند.
در امتداد لوله شعاعی، نازل ها به یک اندازه فاصله دارند. با چرخش، آب از نازل ها خارج می شود و محصولات را آبیاری می کند. شعاع محور های مرکزی این دستگاه معمولا کمتر از 1600فوت (500متر) می باشد که متداول ترین آن 400 متر است که هر دستگاه با شعاع 400 متر می تواند 125هکتار زمین را پوشش دهد.
در این روش برای جابه جایی آبپاش ها و لوله ها از انرژی برق یا انرژی حاصل از سوخت استفاده می شود. همچنین آبیاری سنترپیوت در سه سطح ؛ حالت پخش اسپری در ارتفاع متوسط، در ارتفاع کم و حالت پخش دقیق با انرژی کم قابل انجام است.
انواع آبیاری سنتر پیوت
از نظر فاصله ی قرار گیری آبپاش ها ،سنتر پیوت به دو دسته ی سنترپیوت با فاصله ی ثابت و سنتر پیوت با فاصله ی متغیر تقسیم می شود.
1- سنتر پیوت با فاصله ثابت :
در این روش فاصله ی بین آبپاش ها ثابت است و به منظور پخش مساوی آب از آبپاش هایی با قطر ها و فشار های مختلف استفاده می شود.در این روش معمولا قطر آبپاش ها زیاد است.
2- سنتر پیوت با فاصله ی متغیر :
در این روش آبپاش ها از نظر قطر و فشار یکسان هستند و قطرشان معمولا کوچک است و به منظور پخش مساوی آب فاصله ی آبپاش ها را تغییر می دهند تا مزرعه به صورت یکسان آبیاری شود.
اجزای آبیاری سنتر پیوت
آبیاری سنتر پیوت از چند قسمت اصلی زیر تشکیل می شود که به طور خلاصه شرح داده می شود:
1- دهانه ها ( اسپن ها) :
اسپن ها قطعات تشکیل دهنده ی لترال ها ( لوله ی فرعی) یا بازوی دستگاه هستند که بر روی آنها محل هایی برای نصب آبپاش ها تعبیه شده است.
2- برج مرکزی :
برج مرکزی بر روی یک سکوی بتنی وصل می شود و آب مورد نیاز سیستم را تامین می کند. زانوی چرخشی ، شیر فلکه و کنتور و … بر روی برج مرکزی قرار دارند. همچنین کلید خاموش و روشن، اهرم تعیین جهت حرکت دستگاه و تایمر تنظیم سرعت بر روی آن قرار دارند.
3- برج ها :
در محل اتصال دو دهانه برج ها قرار دارند که برای حفظ تعادل، تحمل وزن دهانه ها و حرکت دستگاه به کار می روند و معمولا از نبشی ها و میله های فولادی برای ساخت آنها استفاده می شود.
4- آبپاش ها :
آبپاش ها در محل های تعیین شده بر روی میله ی دهانه ها نصب می شوند. اندازه و فشار آبپاش ها نیز متفاوت می باشد.
مزایای آبیاری سنترپیوت
از مهم ترین مزایای آبیاری سنترپیوت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبیاری زمین هایی با مساحت بزرگ در مدت زمان کم
- عدم نیاز به تقسیم بندی اراضی
- امکان استفاده از کود و سم به همراه آبیاری
- عدم نیاز به نیروی انسانی
- پخش یکنواخت آب در کل سطح زمین
- آبیاری به موقع و در میزان مورد نیاز
- امکان تنظیم تایمر و روشن و خاموش شدن سیستم در زمان های تعیین شده
- افزایش راندمان آبیاری و در نتیجه افزایش سطح زیر کشت و سودآوری بیشتر کشاورز
- کاهش هزینه های آبیاری
معایب آبیاری سنتر پیوت
سنتر پیوت با وجود مزایایی که دارد برای برخی از زمین ها و شرایط جوی مناسب نیست. مانند
- برای زمین های با وسعت کم مناسب نیست.
- هزینه ی راه اندازی و نصب و نگهداری بالایی دارد.
- در مناطق بادخیز و گرم و خشک کارایی لازم را ندارد.
- برای زمین های مستطیل یا مربع شکل مناسب نیست. زیرا گوشه های زمین بدون آبیاری باقی می مانند.
- در این نوع آبیاری سطح زمین باید کاملا صاف باشد.
- در خاک های با بافت سنگین و رسی باعث ایجاد روان آب و گود شدن وگلی شدن مسیر چرخ ها می شود.
سخن آخر
آبیاری سنتر پیوت یکی از پیشرفته ترین دستگاه های آبیاری بارانی است که در کشور ما کمتر شناخته شده است. این روش در صورتی که در مزرعه، خاک و شرایط جوی مناسب طراحی و اجرا شود؛ علاوه بر کاهش مصرف آب تاثیر بسزایی در افزایش بهره وری و سطح تولید خواهد داشت.
امیدواریم اطلاعات مفیدی را در خصوص آبیاری سنتر پیوت کسب کرده باشید.
در صورتی که از روش های نوین آبیاری مانند آبیاری قطره ای سطحی و زیر سطحی ، بارانی ، سنترپیوت و.. برای مزارع و باغات خود استفاده می کنید؛ ما در شرکت سهند آسا به عنوان یکی از بزرگترین واحد های تولید و تامین انواع لوله های پلی اتیلن و قطعات جانبی در شمال غرب کشور، آماده ارائه خدمات به شما هموطنان عزیز هستیم و تلاش می کنیم بهترین و با کیفیت ترین محصولات را با قیمت مناسب در اختیار شما هموطنان عزیز قرار دهیم.